Selçuk Üniversitesi Öğr. Gör. Sema Yılmaz tarafından yapılan araştırmada, bina kurulu gücündeki artışların, mevcut enerji hatlarında aşırı yük oluşumuna, buna bağlı olarak da aşırı ısınmaya ve elektriksel kaynaklı yangına sebep olacağı belirlendi.
Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Cemil Sungur danışmanlığında Selçuk Üniversitesi Bozkır Meslek Yüksekokulu Elektrik ve Enerji Bölüm Başkan Vekili Öğr. Gör. Sema Yılmaz tarafından gerçekleştirilen bilimsel araştırmada, kamuda elektriksel ısınmalar ve elektrik tüketimi ile ilgili önemli verilere ulaşıldı. Araştırmanın sonuçları, Konya Teknik Üniversitesi tarafından 8-10 Ekim 2020 tarihinde düzenlenen 1. International Conference on Computer, Electrical and Electronic Sciences (ICCEES 2020) etkinliğinde sunuldu.
TASARRUF EDİLEN ENERJİ EN KOLAY ELDE EDİLEN ENERJİDİR
"Kamu Binalarında Proje Dışı Kullanılan Elektrikli Cihazların Yangın Oluşumuna ve Elektrik Tüketimindeki Artışa Etkilerinin Belirlenmesi" başlığıyla yapılan araştırmada pilot olarak Konya'nın Bozkır ilçesinde bulunan Cumhuriyet Ortaokulu seçildi. Araştırma sonuçları ile ilgili bilgiler veren Öğr. Gör. Sema Yılmaz, elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak kadar onu tasarruflu kullanmanın da önem taşıdığını bildirdi. YILMAZ," Bunun için kamu binalarında elektrik projesi dışında kullanılan elektrikli cihazların, yıl içerisinde elektrik tüketimindeki artışlar ve bu artışların maddi olarak ülkemize getirdiği yük belirlenmiştir. " ifadelerini kullandı.
KAMU BİNALARINDA ELEKTRİKLİ CİHAZ DENETİMİ ŞART
Ülkemizdeki birçok kamu binalarında kontrolsüz olarak her mesai günü rahatlıkla kullanılan elektrikli ısıtıcı kullanan çay ocakları, soğutucular (vantilatör, aspiratör), elektrik sobası gibi cihazların ayrı bir sayaca bağlı olmayıp kamu binalarının elektrik enerjisini kullanmaktadırlar. Yani tükettikleri elektrik enerjisi kontrol altında olmayıp kamu binası elektrik giderlerine dâhildir. Elektrikli ısıtıcılar ve soğutucular, birçok okulda ve kamu binalarında birden fazla vardır; proje dışı olduklarından dolayı kullanımları da kontrol altında değildir diyen Öğr. Gör. Sema YILMAZ, "bu cihazların tükettikleri elektrik miktarı ülke geneline oranlandığı zaman büyük miktarda elektrik enerjisi tüketimine sebep olmaktadırlar. Kamu binalarında proje dışı elektrikli cihaz kullanılmamalıdır. Araştırmamızın da gösterdiği gibi, bütün kamu binalarında proje dışı elektrikli cihaz kullanımının önüne geçilirse her yıl milyonlarca liranın devletimizin cebinde kalacaktır." İfadelerini kullandı.
OKULLARDA İLAVE YÜKLER VARDIR
Öğr. Gör. Sema YILMAZ sözlerine şöyle devam etti; "son yıllarda ülkemizde meydana gelen yangınların sebebi olarak teknolojinin gelişmesine bağlı olarak artan elektrikli cihazların kullanımı gösterilmekte ve yazılan raporlarda elektrik kontağından çıkan yangın ifadesi kullanılmaktadır.
Bu ifadelerin ne derece doğru olduğuna ve asıl sebebin ne olduğunu belirleme amacı ile bu araştırma yapılmıştır.
Bunun için kamu binalarında elektrik projesi dışında kullanılan elektrikli cihazların elektrik tesisatı üzerindeki olumsuz etkileri incelenmiştir. İncelemenin sonucunda okullarda ilave yüklerin olduğu görülmüştür.
Okullarda kullanılan ve projelerde gösterilmeyen elektrikli cihazlar bina sözleşme gücünü bir hayli artırmaktadır. Sözleşmede belirtilen güç değerlerinin üzerine çıkılması hem yasal değildir hem de tesisattaki kablo yalıtımlarında yer yer ısınmalara sebep olduğu için tehlikelidir. Bu tür ısınmalar elektriksel yangın nedeni olabilirler.
Bu durumda, tüm okullarda hatta tüm kamu binalarında gerekli önlemler, düzenlemeler yapılarak, acilen ilave yükler devreden kaldırılmalıdır."
20 YAŞINDAN BÜYÜK KAMU BİNALARI ACİLEN İNCELENMELİ
Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi (EJOSAT) özel sayısında da yayımlanan araştırma makalesinin en çarpıcı sonucu ise; ülkemizde 20 yaşından büyük bütün kamu binalarında acilen elektrik tesisatının kanun ve yönetmeliklere uygun olup olmadığının incelenmesi gerektiğidir. Elektriksel kaynaklı yangınlara karşı, özellikle de ani yıldırım düşmesi ile oluşan yangınlara karşı alınması gereken en kolay yöntemlerden biri de elektrik tesisatına darbe koruma düzenleri ve trimbox gibi gerilim sönümleyici cihazların takılması olacağını belirten YILMAZ, yıldırım düşmesi durumunda timbox cihazı olası yangın tehlikelerini bertaraf edecektir" İfadelerini kullandı.
Öğr. Gör. Sema YILMAZ, "sonuç olarak elektriksel yangınlar özellikle de güç aşımı sonucu kablo ısınmaları ile oluşan kısa devre yangınları doğal afet değildir, gerekli tedbir ve önlemler alındığı takdirde önlenebilir". diye konuştu.